Britse voormalige vice-premier Prescot: Irak-oorlog was illegaal
De ex Britse vice-premier John Prescott noemt de Amerikaans-Britse inval in Irak in 2003 illegaal. Dat schreef hij in een brief die door the Sunday Mirror werd gepubliceerd. (de integrale brief kan je onderaan in vertaling lezen. De originele Engelstalige brief vind je hier.) In de brief schrijft hij dat hij voor de rest van zijn leven met het "rampzalige besluit" zal moeten leven.
Prescott - vice-premier toen de oorlog begon - schrijft dat hij nu met spijt en woede moet erkennen dat voormalig VN-chef Kofi Annan gelijk had toen hij zei dat de oorlog illegaal was.
Prescott haalt ook uit naar toenmalig premier Tony Blair. Diens onvoorwaardelijke steun aan de Verenigde Staten was "vernietigend". Prescott zegt dat hij nog elke dag denkt aan de Britten die hun leven lieten in Irak of gewond raakten, en aan de 175.000 Iraakse burgers die "overleden als gevolg van de doos van Pandora die wij openden door Saddam Hussein af te zetten".
De brief kwam er naar aanleiding van de onderzoekscommissie Chilcot en haar vernietigende rapport over de Britse rol in de Irak-oorlog. Chilcot concludeert dat de Britse regering destijds te snel het besluit nam om Irak binnen te vallen.
Blair zei in reactie op het rapport dat er fouten zijn gemaakt, maar dat hij nog steeds achter zijn besluit staat om Irak binnen te vallen met de VS.
Volgens deze studie stierven er meer dan 500 000 mensen in de oorlog in Irak.
Het Britse volk, Blair en de halve wereld liet zich toen door de 'weapons of mass destruction' propaganda van de VS vangen. Ongetwijfeld een les om in het achterhoofd te houden als we naar de huidige oorlog in Oekraïne kijk.
Â
De nota van Tony Blair aan president Bush.
Â
DE BRIEF VAN JOHN PRESCOTT
Woensdag zagen we eindelijk het Chilcot-rapport.
Het was een vernietigende aanklacht tegen de manier waarop de regering-Blair de oorlog heeft aangepakt - en ik neem mijn deel van de schuld op mij.
Als vice-premier in die regering moet ik mijn diepste verontschuldigingen aanbieden, vooral aan de families van de 179 mannen en vrouwen die hun leven hebben gegeven in de oorlog in Irak.
Chilcot ging in detail in op wat er fout ging. Maar ik wil een aantal lessen noemen die we moeten leren om te voorkomen dat deze tragedie zich herhaalt.
Mijn eerste zorg was de manier waarop Tony Blair het kabinet leidde. We kregen te weinig papieren documentatie om beslissingen te nemen.
Ik bracht deze zaak ter sprake bij Lord Butler, de Kabinet Secretaris. Ik vroeg hem of Blair hem had geraadpleegd over de juiste regels en praktijken van een kabinet regering.
Hij zei dat hij dat had, en dat Tony het niet op die manier zou leiden.
In feite leidde Tony het als een schaduwkabinet, waar de minste informatie beschikbaar werd gesteld om elk mogelijk lek van papieren te voorkomen. Deze lekken hadden de Labour-regering van Harold Wilson geteisterd en Tony wilde geen herhaling.
Deze houding kan worden gezien in de kritiek op de regelmatige inlichtingen rapporten.
Deze rapporten waren gebaseerd op discussies op recepties en bevooroordeelde bronnen.
Zoals ik het Irak Onderzoek vertelde, leken de inlichtingen praatjes, geen harde bewijzen.
We leren nu van Chilcot dat zelfs de inlichtingendiensten waarschuwden voor de tekortkomingen of betrouwbaarheid van dergelijke inlichtingenbronnen.
Maar deze zorgen werden nooit genoemd in de inlichtingen documenten die aan het kabinet werden gegeven.
Een soortgelijk voorbeeld was het niet verstrekken aan het kabinet van de motivering van het oordeel van de procureur-generaal dat het legaal was om militair op te treden tegen Irak.
De procureur-generaal, Lord Goldsmith, kwam naar het kabinet, kondigde mondeling aan dat het legaal was, maar verstrekte geen documentatie om dit te rechtvaardigen.
De timing van het besluit was duidelijk bedoeld om een bijna onmiddellijke actie voor een oorlog te bekrachtigen.
In mijn getuigenis voor Chilcot zei ik dat de procureur-generaal in de weken voor het besluit een "ongelukkig konijn" was, omdat hij bleef zoeken naar een rechtvaardiging om Irak binnen te vallen.
Maar de grootste zorg was onze "speciale relatie" met de VS en president George W Bush.
In eerdere discussies met Blair uitte ik mijn bezorgdheid, waarop hij antwoordde dat elke premier vroegtijdig moet beslissen of hij al dan niet een speciale vriend van de VS wordt.
Na de aanvallen op de Twin Towers en onze gerechtvaardigde interventie in Afghanistan, richtte Tony's speciale vriend zijn aandacht op Saddam.
Mijn zorg over Irak was dat elke interventie de steun moest hebben van de VN Veiligheidsraad, zoals de VS en het VK die verkregen nadat Saddam in 1990 Koeweit was binnengevallen.
Bovendien hadden alle acties de goedkeuring van ons Parlement nodig en was het illegaal om oorlog te voeren met als hoofddoel een verandering van regime.
Tony ging hiermee akkoord. In de dagen na 9/11 stelde Blair voor dat ik Amerika zou bezoeken om mijn zorgen weg te nemen.
Er werd voor mij een ontmoeting geregeld met Vice President Dick Cheney in het Witte Huis. Hij verscheen via een videoverbinding vanaf een geheime locatie.
Vervolgens sprak ik met Amerikaanse senatoren en militairen, wat mij de algemene indruk gaf dat de Amerikanen Irak zouden binnenvallen - met of zonder ons.
Een hoge Amerikaanse senator zei me, verwijzend naar het falen om Saddam omver te werpen na de invasie in Koeweit: "John, dit is een onafgemaakte zaak."
En Tony's briefje aan Bush met dat vernietigende citaat "Ik sta achter je, wat dan ook" was alles wat de Amerikanen nodig hadden om zonder steun van de VN in te grijpen.
Ze wilden het snel achter de rug hebben om de hitte van een militaire interventie in de zomer te vermijden.
Ik ben blij dat Jeremy Corbyn namens de Labour Party zijn excuses heeft aangeboden aan de nabestaanden van de doden en gewonden.
Er gaat geen dag voorbij dat ik niet denk aan de beslissing die we namen om oorlog te voeren. Aan de Britse troepen die hun leven gaven of gewond raakten voor hun land.
Aan de 175.000 burgers die stierven door de doos van Pandora die we openden door Saddam Hoessein te verwijderen.