top of page

Geen boeren, geen voedsel, geen leven

De wereld wordt vandaag met een voedselcatastrofe geconfronteerd. Die is door de mens veroorzaakt en zorgt voor een echte crisissituatie.


Green Deal


In vele delen van de wereld is klimaatverandering prioriteit voor het huidig beleid om een groene new deal te realiseren. Dat beleid zal er ondertussen toe bijdragen dat kinderen sterven aan ernstige ondervoeding. Bestaande voedselsystemen worden immers ondermijnd door voedsel- en watertekorten, stress, angst en gevaarlijke blootstelling aan chemicaliën.


De negatieve druk op boeren en het voedselsysteem opvoeren is vragen om een catastrofe. Het immuunsysteem van vele mensen is zijn veerkracht kwijt. Dat geldt vooral bij kinderen. Het is te sterk verzwakt waardoor de risico's op intoxicatie, infecties, niet-overdraagbare- en infectieziekten, sterfte en onvruchtbaarheid toenemen.

Nederlandse boeren hebben een grens getrokken want voor velen onder hen wordt het na 2030 zeer moeilijk of onmogelijk om in de kosten van hun levensonderhoud te voorzien. Zij krijgen wereldwijd meer en meer steun van een toenemend aantal andere boeren en burgers.




WEF-plannen


Niet de boeren zijn de ergste milieuvervuilers maar wel de industrieën die de producten maken die nodig zijn voor een technocratische revolutie op weg naar groene energie, datamining (“delven naar data”) en artificiële intelligentie. Naarmate meer van de WEF-plannen (World Economic Forum) door politici worden uitgerold, groeit de ongelijkheid en nemen overal ter wereld de conflicten toe.


Door de sterke boerenopstand in Nederland klinkt de roep voor een dringende transitie naar een vrije en gezonde wereld met respect voor de mens en gebaseerd op voedzaam eten dat op natuurlijke wijze wordt verbouwd en geoogst. We stellen vast dat gewone mensen wereldwijd meer en meer gaan samenwerken om massale hongersnood te voorkomen. Catastrofale hongersnood die veroorzaakt wordt door een plan dat uitgedokterd is door het sciëntisme en de technocratie. Een plan met als doel om niet verkozen wetenschappers en elites de wereld te laten regeren en controleren.


Er is voedsel genoeg, toegang tot voedsel is het probleem.

Normaal gezien produceert de landbouw wereldwijd genoeg calorieën per persoon om een bevolking van negen tot tien miljard mensen te onderhouden. (productie is 2.800 calorieën/dag per dag, terwijl 2.100 voldoende zou zijn). Toch hebben elke dag nog steeds meer dan 828 miljoen mensen te weinig te eten. Het probleem is niet altijd de beschikbaarheid van maar wel de toegang tot voedsel. De VN schreef in 2015 betreffende Doel 2 van de Sustainable Development Goals: “Geen honger en ondervoeding voor iedereen in 2030 wordt niet gehaald”.


Door de geschiedenis heen hebben natuur- of door de mens veroorzaakte rampen vaak langere tijd tot voedselonzekerheid geleid met honger, ondervoeding en sterfte tot gevolg. De Covid-19-pandemie heeft de situatie nog verergerd. Sinds het begin van de wereldwijde pandemie blijkt uit ramingen over de toegang tot voedsel dat de voedselonzekerheid op sommige plaatsen in de wereld waarschijnlijk verdubbeld, zo niet verdrievoudigd is.


Prijzen van voedsel en mest


Bovendien zijn sinds de pandemie wereldwijd nog 150 miljoen mensen meer door de honger getroffen. Zoals gezegd lijden nu 828 miljoen mensen honger waarvan 46 miljoen mensen op de rand van de hongerdood staan. Op de zwaarst getroffen plaatsen betekent dit echt hongersnood of omstandigheden die recht op hongersnood afgaan. Ten minste 45 miljoen kinderen lijden aan zichtbare en ernstige acute ondervoeding die levensbedreigend kan zijn.


De wereldprijzen van voedsel en meststoffen hebben reeds zorgwekkende hoogtes bereikt. Daarnaast baren de aanhoudende gevolgen van de pandemie, de politieke inspanningen om de klimaatdoelstellingen te verwezenlijken en de oorlog tussen Rusland en Oekraïne ernstige zorgen in verband met de voedselzekerheid. Zowel op korte als op lange termijn.


Voedseltekorten nemen overal toe waardoor wereldwijd meer gezinnen het risico lopen op ernstige ondervoeding. Gemeenschappen die een eerdere crisis hebben overleefd zijn nu meer kwetsbaar voor een nieuwe schok, de gevolgen ervan zullen zich opstapelen waardoor acute hongersnood en een sterke toename van het sterftecijfer onafwendbaar lijken.


Bovendien vertraagt momenteel de economische groei en ontwikkeling van landen door een gebrek aan arbeidskrachten als gevolg van een sterke afname van het welzijn en hogere sterftecijfers.



Stikstof-limieten


Tienduizenden Nederlandse boeren zijn in opstand gekomen tegen de regering in de nasleep van nieuwe stikstof-limieten die hen verplichten hun stikstof-uitstoot in de komende acht jaar radicaal met zelfs 70 procent te beperken.


Boeren worden gedwongen minder kunstmest te gebruiken en hun veestapel met soms zelfs 95% in te krimpen. Voor kleinere familiebedrijven is het onmogelijk deze doelstellingen te halen. Velen zullen gedwongen worden hun bedrijf te sluiten, zelfs families die al acht generaties lang landbouwer zijn.


Bovendien zal een aanzienlijke daling en beperking van het aantal Nederlandse landbouwers enorme gevolgen hebben voor de mondiale voedselvoorziening. Nederland is na de Verenigde Staten de grootste landbouwexporteur ter wereld. De Nederlandse regering houdt echter vast aan haar klimaat-agenda terwijl er momenteel geen wettelijk kader is om de uitvoering ervan te ondersteunen.

En dan is er nog het besef dat al die maatregelen niet veel zullen veranderen aan de wereldwijde luchtvervuiling. De modellen waarop de Nederlandse regering zich baseert zijn het onderwerp van debat onder erkende wetenschappers.


Geen enkele Nederlandse politicus heeft in zijn of haar communicatie iets gezegd over mogelijke negatieve gevolgen op een van de belangrijkste doelstellingen van het VN-akkoord: het beëindigen van honger, voedselonzekerheid en ondervoeding tegen 2030.

Als we Sri Lanka als voorbeeld nemen zien we een land waar de politieke leider een nul-emissiebeleid voor stikstof en CO2 invoerde, inclusief een verbod op het gebruik van meststoffen en pesticiden door boeren. Maar het land wordt nu geconfronteerd met economische problemen, ernstige honger en moeilijkheden om aan voedsel te komen. Toch voeren politici, die in andere landen verantwoordelijk zijn voor de stikstofuitstoot en klimaatverandering, hetzelfde groene beleid.


Ook de waarschuwing van deskundigen niet vergeten dat hitte, overstromingen, droogte, bosbranden en andere rampen nu al een economische ravage hebben aangericht en dat er nog erger op komst is. Voedsel- en watertekorten zijn uitvoerig in de media aan bod gekomen.


Virus bij Australisch vee


En als dat nog niet genoeg is kondigen Australische deskundigen de mogelijke uitbraak aan van een virusziekte bij vee. Dat zou de Australische economie een klap van 80 miljard dollar kunnen toebrengen en nog meer echte problemen in de toeleveringsketen. Talloze bedrijven en producenten gaan failliet. De emotionele tol die zij moeten betalen voor het opruimen van hun gezonde veestapel is immens en nauwelijks te dragen. Meer boeren besluiten een einde aan hun leven te maken.


Deense nertsfokkers


Door een zeer kritisch onderzoeksrapport over de ruiming van meer dan 15 miljoen nertsen in november 2020 werd de Deense regering gedwongen om zich te verontschuldigen. Nertsenfokkers en het publiek werden misleid en instructies door de autoriteiten waren duidelijk onwettig. Zoiets zou politici toch moeten inspireren om dergelijke drastische maatregelen tegen boeren te herbekijken.


Wereldwijd nemen de boerenprotesten toe met de steun van steeds meer burgers. Samen komen ze in opstand tegen de dure verplichtingen die het "groene beleid", dat al enorme ellende en instabiliteit heeft veroorzaakt, moeten aanpassen.

Tijdens een ministeriële conferentie over voedselzekerheid op 29 juni 2022 waarschuwde VN-secretaris-generaal Antonio Guterres dat de toenemende voedseltekorten tot een wereldwijde "catastrofe" zouden kunnen leiden.

Ondervoeding de grootste oorzaak van toenemende gezondheidsproblemen

De mensheid staat aan de rand van de afgrond door het toegenomen risico op voedsel- en watertekorten waarmee de wereld nu wordt geconfronteerd. Honger is een veelkoppig monster. Het overwinnen van de honger in de wereld is al tientallen jaren een politieke kwestie geworden op een manier die vroeger niet voor mogelijk werd gehouden. Het gebruik van autoritaire politieke macht heeft geleid tot een rampzalig overheidsbeleid waardoor miljoenen mensen niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Chronische honger en de opeenvolging van kwaadaardige hongersnoden zijn moreel schandalig en politiek onaanvaardbaar, aldus Dreze en Sen in “Hunger and Public Action”, gepubliceerd in 1991.


"Voor zij die aan de top van de maatschappelijke ladder staan zou het beëindigen van de honger in de wereld een ramp zijn. Voor zij die moeten kunnen beschikken over goedkope arbeid is honger het fundament van hun rijkdom. Het is een troef," schreef Dr. George Kent in 2008 in het essay "The Benefits of World Hunger."


Ondervoeding wordt niet alleen beïnvloed door een tekort aan voedsel en water maar ook door blootstelling aan extreme stress, angst, onzekerheid over veiligheid en voedsel, sociale factoren, allerlei chemicaliën, microplastics, toxines en overmatig gebruik van medicatie. Geen enkel land ter wereld kan het zich veroorloven deze ramp, die vooral kinderen en vrouwen in de vruchtbare leeftijd treft, in al zijn vormen over het hoofd te zien. 3 Miljard mensen kunnen zich wereldwijd geen gezonde voeding veroorloven. Velen denken dat dit alleen een probleem is van landen met lage inkomens maar dat klopt absoluut niet.


Ondervoeding: het nieuwe normaal


Ongeveer 8% van de bevolking in Noord-Amerika en Europa had zelfs voordat de Covid-19 pandemie begon geen regelmatige toegang tot voldoende en voedzaam voedsel. Een derde van de vruchtbare vrouwen heeft bloedarmoede terwijl 39% van de volwassenen in de wereld aan overgewicht of obesitas lijdt. Elk jaar worden ongeveer 20 miljoen baby's met ondergewicht geboren. In 2016 had 9,6% van de vrouwen ondergewicht. In 2017 leed wereldwijd 22,2% van de kinderen onder de vijf jaar aan ondervoeding. Ondervoeding is de oorzaak voor ongeveer 45% van de kindersterfte onder de vijf jaar.


Lawrence Haddad is medevoorzitter van de groep onafhankelijke deskundigen van het Global Nutrition Report en hij verklaarde: "In de huidige wereld is ondervoeding het nieuwe normaal. Maar zo een wereld moeten wij allen als volstrekt onaanvaardbaar beschouwen." Er werd slechts 50 miljoen dollar aan donorfinanciering gegeven terwijl ondervoeding de belangrijkste oorzaak van ziekte is en in 2014 bijna 50% van de sterfgevallen veroorzaakt zijn door aan voeding gerelateerde niet-overdraagbare ziekten.


Zowel direct als indirect brengt ondervoeding in al zijn vormen voor individuen, gezinnen en landen onaanvaardbaar hoge kosten met zich mee. In 2018 stelde het Global Nutrition Report dat de geschatte impact op de wereldeconomie van de chronische ondervoeding bij 800 miljoen mensen kan oplopen tot 3,5 biljoen dollar per jaar. Terwijl met de juiste voeding kindersterfte, vroegtijdige sterfte onder volwassenen en aan ondervoeding gerelateerde infectie- en niet-overdraagbare ziekten te voorkomen zijn.


Onlangs is door verzekeraars aangetoond dat dit probleem alleen maar zal toenemen nu de oversterfte bij de bevolking sterk toeneemt samen met niet-overdraagbare ziekten bij de werkende klasse.

Hongersnood veroorzaakt effecten over de generaties heen

Hongersnood is een wijdverspreide toestand waarbij een groot percentage van de mensen in een land of regio weinig of geen toegang heeft tot adequate voedselvoorraden. In Europa en andere ontwikkelde landen is de hongersnood grotendeels uitgebannen. Toch hebben we in het verleden ook hier met grote hongersnoden te maken gehad. Daarbij kwamen duizenden en miljoenen mensen om. We denken aan de Aardappel-hongersnood van 1846-1847 en de Hongerwinter van 1944-1945 in Nederland of de hongersnood van 1959-1961 in China. Die laatste was de ergste hongersnood zowel qua duur als qua aantal getroffenen (600 miljoen getroffen en ongeveer 30 miljoen doden). Dat leidde tot een breed verspreide ondervoeding van de Chinese bevolking in de periode 1959-1961. Momenteel zijn delen van Afrika ten zuiden van de Sahara en Jemen regio’s met een erkende hongersnood.


We kunnen alleen maar vaststellen dat de wereldwijde destabilisatie, honger en massa-migratie snel toenemen. Als we vandaag niet ingrijpen zijn er ongetwijfeld meer hongersnoden te verwachten.


Epidemiologische studies van Barker en later van Hales toonden een verband aan tussen enerzijds de beschikbaarheid van voeding in verschillende stadia van de zwangerschap en de eerste levensjaren en anderzijds ziektes op latere leeftijd. Hun studies toonden aan dat mensen met een stofwisselingssyndroom en hart- en vaatziekten vaak klein waren bij de geboorte. Steeds meer onderzoek bewijst de rol van aan voeding gerelateerde mechanismen die de gen-expressie beïnvloeden. Zelfs de periode vóór de zwangerschap kan een later risico op insulineresistentie of andere complicaties bij de foetus beïnvloeden.


Diabetes door hongersnood


Een studie uitgevoerd op 3.000 deelnemers in Noord-China toonde aan dat verhoogde hongersnood bij zwangere vrouwen hyperglycemie (te hoge bloedsuikerspiegel) aanzienlijk deed toenemen op volwassen leeftijd bij twee opeenvolgende generaties. De ernst van de hongersnood tijdens de prenatale ontwikkeling houdt verband met het risico op diabetes type 2. Deze bevindingen komen overeen met studies op dieren die het effect hebben aangetoond van de prenatale voedingstoestand op neuro-endocriene veranderingen die het metabolisme beïnvloeden. Zowel bij mannen als bij vrouwen kunnen deze geprogrammeerd worden om over meerdere generaties fysiologisch doorgegeven te worden. Een gezondheids-shock op jonge leeftijd kan bij de mens epigenetische veranderingen veroorzaken die het hele leven blijven bestaan, het sterven op latere leeftijd beïnvloeden en effecten hebben over meerdere generaties.


Afhankelijk van de periode waarin de foetus aan voedseltekort, of zelfs alleen aan stress, wordt blootgesteld kan op latere leeftijd een daarmee samenhangende ziekte opduiken variërend van schizofrenie en ADHD tot nierfalen en hypertensie. Andere studies over blootstelling aan hongersnood bij mensen hebben aangetoond dat er veranderingen zijn in het endocriene systeem en in de prenatale gen-expressie in de voortplantingssystemen.


Lockdowns, klimaatmaatregelen en oorlog


De gevolgen van periodes van honger of ondervoeding zien we vooral bij mensen met een laag sociaal-economisch inkomen. In 2016 leed echter 1 op de 3 mensen in de wereld aan een of andere vorm van ondervoeding. 70% van zij die honger lijden zijn vrouwen en kinderen. Met zekerheid moeten we stellen dat ondervoeding de afgelopen zes jaar verder is toegenomen. Groeiachterstand en ondervoeding namen toe bij de meest kwetsbaren. Twee op de drie kinderen krijgen niet het minimum aan gevarieerde voeding dat ze nodig hebben om te groeien en zich ten volle te ontwi