Het vlindereffect van een plattelandsmeisje?

De regen tikt zachtjes op het zolderraam boven mij, terwijl mijn vingers blindelings over het klavier glijden om deze woorden te typen. Vannacht zijn we ternauwernood aan een oorlog ontsnapt dank zij alerte Poolse burgers die zeer snel beelden hebben gemaakt van de ingeslagen raket en via sociale media hebben verspreid. Het besef dat een oorlog zo dichtbij kan zijn en het feit dat ik vlakbij Brussel woon, dat een gemakkelijk doelwit zou kunnen zijn, maken mij niet bang. Ik weiger mij te onderwerpen aan de angst die onze samenleving zo hardnekkig kenmerkt sinds 2020. Tegelijkertijd vraag ik mij af wat er zou gebeurd zijn, als die burgers geen foto's hadden gemaakt en de herkomst van de raket niet hadden onderzocht.

Zou de waarheid aan het licht gekomen zijn?

In Europa en Amerika gaan immers steeds meer stemmen op om het filmen van geweld strafbaar te maken. Op het eerste zicht klinkt dit misschien als een goed idee, als ik denk aan het filmen van bijvoorbeeld slachtoffers van verkrachting of mensen die opzettelijk geslagen worden door een bende. Dergelijke wetgeving zou echter ook gebruikt kunnen worden om het filmen van geweld gepleegd door de overheid, te verbieden. Dan bestond er misschien geen beeldmateriaal van politieagenten die onschuldige burgers tijdens de protesten tegen het disproportionele pandemiebeleid tot bloedens toe sloegen, of van ingeslagen raketten. Ik ben dus erg voorzichtig met het beperken van de vrijheid van meningsuiting om 'de veiligheid te verhogen'. Veiligheid is al lang geen neutrale term meer, als het dat al ooit geweest is.

Massale steun

Censuur kan zich zelfs tegen de wetenschap keren. Zo besloot LinkedIn recent eenzijdig een bijdrage van mij te verwijderen onder het mom van 'online veiligheid' en vervolgens mijn account te blokkeren. Als onderzoeker fundamentele rechten stelde ik nochtans louter kritische en logische vragen over bijwerkingen, aansprakelijkheid en besturen met gezond verstand. De afgelopen weken werd ik bedolven onder een warme, zachte, donzige deken van medeleven en appreciatie voor mijn werk en strijd. Ik ben ontroerd door de massale steunbetuigingen van mijn vrienden en volgers. Zo plaatste een collega mijn open brief aan LinkedIn op hetzelfde platform en ontving de brief meer dan 1.200 likes en tienduizenden views. Ook andere vrienden publiceren mijn teksten daar waar ik tijdelijk een virtuele dood ben gestorven. Daarnaast gaf het actualiteitenmagazine BlckBx TV mij de gelegenheid om mijn verhaal te delen en de uitzending werd reeds meer dan 25.000 keer bekeken.

Anderen sturen mij hartelijke mails, rijden tot Brussel of Beersel om mij te ontmoeten, nemen de telefoon steeds weer op wanneer ik op onmogelijke uren advies nodig heb, ontvangen mij op het einde van een drukke werkdag om mijn ongerustheid weg te nemen, laten hun agenda vallen om mijn brieven na te lezen en steunen mij op andere manieren. Speciaal om al mijn vrienden en volgers te bedanken, heb ik een video gemaakt om hen, en in het bijzonder zij die mijn zaak financieel steunen (https://karianneboer.com/steun/), te bedanken. De muziek van de video symboliseert dat ik klaar ben voor de strijd, rustig en vastberaden om het recht op de vrije meningsuiting en het recht op vrij wetenschappelijk onderzoek te beschermen.

Strijden voor onze kinderen

Mijn vragen zijn geen juridische hypotheses in het luchtledige, maar kunnen levensreddend zijn, of, als ze niet gesteld mogen worden, kan de stilte juist bijdragen aan ernstige ziekte en overlijden. Dit besefte ik nog maar eens toen ik gisteren de videogetuigenis van Deniz uit Oud-Turnhout zag. Zijn verhaal deed een stille rivier van verdriet en medeleven in mijn hart ontstaan. Waarom blijven de afdelingen intensieve zorgen zwijgen? Waarom blijven alle cardiologen van de universitaire ziekenhuizen zwijgen? Het is voor mensen zoals Deniz dat ik strijd voor het recht op de vrije meningsuiting, en onze kinderen en de komende generaties.

Ik besef wel dat de zachte stappen van een plattelandsmeisje zoals ik misschien weinig impact hebben op het pad van machtige tech-giganten, maar ik geloof in het vlindereffect, een prachtig begrip uit de natuurkunde. Zo kan één vlinder in Japan een storm in Argentinië veroorzaken. Waarom zou één rechtszaak dan niet iets kunnen betekenen in het landschap van Big Tech? Als ik niets doe, weet ik zeker dat er niets zal veranderen. Soms verneem ik dat mensen berustend poneren dat we in een systeem leven waar censuur en zeer vergaande surveillance maatregelen ons leven fundamenteel bepalen. Als ik dat hoor, denk ik ook aan Lucius Annaeus Seneca, Koningin Boedica, Vera Figner, Madame Bockstael, Martin Luther King, Nelson Mandela en anderen die mij inspireren met hun volharding, geloof en daden.

Dan wandel ik in gedachten, en op het eerste beeld van de video letterlijk, over de gehavende aanlegsteiger van het leven, omgeven door verraderlijk donker water, goed beseffend dat ik er meermaals in kan vallen en misschien helemaal niets te winnen heb, maar ik ga toch door. Ik ga toch door. Je maintiendrai. Want in dit leven gaat het misschien niet zozeer om wat we allemaal kunnen winnen, maar vooral om wat we kunnen betekenen voor anderen.