Maurice de Hond: "Mijn stokpaardje 'ventilatie' sinds het begin van de crisis nog steeds miskend"
In de VS heeft men een set aan maatregelen aangekondigd rond ventilatie, die ervoor zorgen dat de verspreiding van infecties via de lucht (sterk) wordt tegengegaan. Maar in Nederland wordt dat genegeerd. Het is blijkbaar makkelijker om de gereedschapskist aan niet geëvalueerde maatregelen klaar te hebben staan. De oude Eerste Kamer zal daar nog snel een handje bij helpen.
De wet wordt doorgedrukt
Dinsdag a.s. zal de Eerste Kamer, nog snel voordat er een nieuwe Eerste Kamer wordt ingezworen, de Wet Publieke Gezondheid aannemen. In die wet staat een reeks maatregelen opgesomd, die door de regering nog makkelijker geïmplementeerd kunnen worden, dan tijdens de Coronaperiode. En dit alles zonder een stevige evaluatie van het effect dat die maatregelen in werkelijkheid gehad hebben.
Daarbij is het helemaal tenenkrommend dat een belangrijke maatregel, die de kans op uitbraken van virussen die zich via de lucht verspreiden, zal verkleinen en de verspreidingssnelheid doen verminderen, volledig naar de achtergrond is verdrongen.
Met name door de koppigheid van het RIVM en aanverwante autoriteiten. Een goed ventilatiebeleid in gebouwen waar mensen lang samen zijn, zoals scholen, kantoren, fabrieken en openbaar vervoer.
Grote omslag in de VS
Dat klemt des te meer, omdat gisteren in de VS op dat punt wel een belangrijke nieuwe mijlpaal is bereikt. Een van de belangrijke voorvechters in de VS, op het gebied van gezonde lucht in gebouwen, verwelkomde deze nieuwe mijlpaal als volgt:
Al vanaf de zomer 2020 verschenen in de Amerikaanse media prominente deskundigen (met name natuurkundigen), die erop wezen dat het Coronavirus zich vooral door de lucht verspreidde en hoe je dat kon bestrijden (met name via goede ventilatie en zonodig met filtering van de lucht). Hoewel de WHO, CDC en het RIVM lang volhielden dat het virus zich via grote druppels verspreidde, kwam er geleidelijk een omslag.
Helaas, ongeveer als laatste bij het RIVM . Ja, men bewees wel lippendienst aan “goede ventilatie”, maar voegde er doorgaans iets aan toe als “maar het is nog niet aangetoond dat het virus zich door de lucht verspreidt” of “frisse lucht is altijd zinvol” of “de eisen van het Bouwbesluit 2012 zijn voldoende”.
Een triest hoogtepunt was toen ik één jaar geleden, bij een hoorzitting in de Tweede Kamer over dit onderwerp, ook de vertegenwoordiger van TNO hoorde, die ook toen nog het belang van ventilatie voor de bestrijding van het virus onderschatte. Ik schreef daar een verslag over met de titel “Somber over het Rondetafel gesprek in de Tweede Kamer”. Blijkbaar werden, ter ondersteuning van het beleid van het RIVM en VWS, de maatregelen ter bestrijding van het virus via luchtbeheersing in openbare ruimten laag op de agenda geplaatst.
Voor alle luchtwegvirussen
Nu zou u kunnen zeggen, “maar Corona is voorbij en/of levert geen gevaar op”. Echter, waar u dan aan voorbijgaat, is dat juist de Coronaperiode, waarbij in het begin vrijwel niemand immuniteit had opgebouwd, ons lessen leerde over hoe luchtwegvirussen zich blijkbaar verspreiden. Door lang in de lucht te hangen en een tijd ingeademd te worden. En dat bepaalde activiteiten daarbij voor extra gevaar zorgden (o.a. koorrepetities, maar ook in een relatief kleine ruimte met veel mensen die zingen/schreeuwen).
En dat is dus ook de weg via dewelke blijkbaar alle andere reeds bekende luchtwegvirussen zich verspreidden. En dat zal ook gelden voor mogelijke toekomstige virussen. Desalniettemin vindt de overheid het nodig om een wet ingrijpend te veranderen met een reeks niet-medische maatregelen, die ons leven fors kunnen ontregelen.
Nieuwe regels in de VS
Op deze pagina treft u een samenvatting van de nieuwe aanpak in de VS.
Dit is de samenvatting van de adviezen:
Minimaal 5 keer per uur de volledige lucht in de ruimte vervangen.
Verbeter de kwaliteit van de filters naar het niveau “MERV 13”.
Doe het systeem altijd aan wanneer er mensen zijn.
Zoveel mogelijk frisse lucht van buiten (open ramen en gebruik ventilatoren.
Gebruik lucht zuiveraars.
Gebruik UV-C licht dat bacteriën doodt en virussen onschadelijk maakt.
Gebruik CO2- meters om het niveau frisse lucht te meten (onder 800 ppm).
Labbekakkerig
Het is te triest voor woorden hoe labbekakkerig het RIVM en autoriteiten zich opstellen omtrent regels die ervoor kunnen zorgen dat de kwaliteit van de lucht in binnenruimtes in Nederland dusdanig is, dat het risico om een luchtweginfectie op te lopen (fors) wordt verminderd.
Vandaag staat op de website van het RIVM nog steeds dit te lezen over het gebruik van luchtreinigers. Alsof we in de afgelopen drie jaar nog niets hebben bijgeleerd:
Het is nog onbekend of dit type luchtreinigers een meerwaarde heeft in het voorkomen of verminderen van de overdracht van het coronavirus (SARS-CoV-2) op publieke plekken of in huis, waar voldoende wordt geventileerd. Ook is onbekend wat de invloed is op de overdracht tussen twee mensen op minder dan 1,5 meter afstand, als een luchtreiniger elders in een ruimte staat. Dit geldt ook voor overdracht via handen en oppervlakken.
Het uitgebreide stuk over ventilatie en Covid-19 is twee maanden geleden van de site van het RIVM verdwenen. Je kan het hier nog wel terugvinden. Ook hieruit blijkt met welke terughoudendheid het RIVM het onderwerp schone lucht benadert, als bestrijdingsmogelijkheid voor verspreiding van het virus. Dat komt vooral omdat men nog steeds niet volmondig wil erkennen, dat men vanaf begin 2020 voortdurend het belang van de verspreiding van het virus door de lucht (via aerosolen) sterk heeft onderschat (en in het eerste jaar zelfs genegeerd).
Het is te triest voor woorden met welk gemak in die nieuwe wet maatregelen zijn opgenomen in de gereedschapskist, met grote nadelige extra gevolgen en amper tot geen bewijs voor de effectiviteit ervan. Maar een maatregel, die de risico’s in binnenruimtes duidelijk doet verminderen, die wordt compleet genegeerd!
Dit artikel is eerst verschenen op www.maurice.nl.