Traditionele Media : één op drie heeft afgehaakt

De traditionele media verliezen terrein. Het medialandschap is meer versnipperd dan ooit en staatszenders zien hoe hun keurmerk iedere glans en geloofwaardigheid heeft verloren. Op de Reyerslaan in Brussel kijkt men nerveus naar de klok. Die staat al jaren op 5 voor twaalf en geeft bijgevolg onophoudelijk de correcte tijd weer.

In 2019 feliciteerde en fêteerde de VRT nog zichzelf. Berichten uit eigen huis vertelden ons hoeveel vertrouwen de Vlaming wel niet heeft in de traditionele media en in het bijzonder in de VRT en haar nieuwsdienst. Dat waren andere tijden. Een ander tijdperk, lang voor Corona. Drie afmattende jaren van onophoudelijke tegenstrijdigheden, botte censuur en eenzijdige halve waarheden, hebben de reputatie van de traditionele en institutionele media naar een schijnbaar onherstelbaar dieptepunt geduwd.

“De groep nieuwsmijders en -wantrouwers wordt jaar na jaar groter. Dat blijkt uit het Reuters Digital News Report dat binnenkort wordt gepubliceerd. Bijna één op de drie Vlamingen haakt af van de traditionele media.” - VRT NWS, 26 april 2023

Met een zweem van wetenschappelijke rigueur en journalistieke beroepsernst, publiceerde de VRT afgelopen week een gewetensonderzoekje onder de titel, “Wat maakt dat sommige mensen traditionele media mijden?” Een steekproefje onder 80 ondervraagden volstond om tot een sluitende verklaring te komen. Het moet gezegd… de ministudie die Ria Goris uitvoerde, komt tot een zeer aannemelijke bevinding. Dat is tot wanneer de VRT nieuwsdienst de harde cijfers voor ons interpreteert, nuanceert en verklaart.

Ria Goris (Erasmus hogeschool Brussel) ziet twee misnoegde profielen. De ‘afhakers’ en de ‘wantrouwers’. Afhakers hebben de buik vol van de negativiteit en de synthetische angstcampagne, terwijl de wantrouwers blijven toekijken hoe eenzijdigheid, belangenvermenging en censuur de overhand nemen. Toch trekt de VRT-journalist slechts één conclusie : de burger heeft nood aan positief nieuws. Verwacht u de komende tijd dus aan puppies die werden gered uit een waterput of een wafelenbak waarvan de opbrengsten naar een rolstoel gaan.

Een essentiële groep die een kritische massa vormt, blijft echter totaal onvermeld in deze mini-studie: de ‘goedgelovigen’. Een groep van deugdzame burgers met een onwrikbaar geloof in de politiek, in de wereldleiders en in de media. Mensen die zichzelf sceptisch noemen en voor wie iedere vorm van misdaad en machtsmisbruik zo onvoorstelbaar is, dat het per definitie een verzinsel is en gelijk staat aan een vergezochte samenzweringstheorie.

Deze ‘goedgelovers’ maken het merendeel van alle nieuwsconsumenten uit. Zij brachten op 26 mei 2019 hun stem uit en verblijven in de veronderstelling dat onze politieke leiders aan niemand rekenschap afleggen, dat Elon Musk de rijkste man ter wereld is, dat ivermectine een paardenmiddel is en dat Saddam Hoessein over massavernietigingswapens beschikte. Dit voorjaar bracht datzelfde cohort weer haar stem uit. Zij stemden ‘Wish you where here’ van Pink Floyd naar de tweede plaats in de ‘Classics-1000’ op Radio 1. Een uitstekende keuze. Een nummer voor de eeuwigheid. De rustige akoestische gitaar, de subtiele pianomelodie en de iconische zang zorgen voor een melancholische sfeer die blijft hangen. Wat velen ontgaat is de zelfreflectie waartoe Roger Waters oproept wanneer hij de vraag stelt,

Did they get you to trade Your heroes for ghosts? … … Cold comfort for change? Did you exchange A walk-on part in the war For a lead role in a cage?

"Did you exchange?" Het antwoord op die vraag luidt, ‘Yes, you did’. Ja, velen zijn ingegaan op die intellectuele inruilactie. En dat mag niet verbazen. Het nieuws is afmattend, is angstaanjagend en is negatief. Het wereldtoneel en ook onze nationale politiek is een ondoorzichtig kluwen van jachtvelden en krachtvelden. De complexiteit en de verwevenheid van alles wat daar speelt, is doodvermoeiend voor wie een hele dag heeft gewerkt en ’s avonds op zoek gaat naar ontspanning. Een eenvoudig verklaringsmodel voor al deze lichtflitsen en herrie biedt de zielenrust waarop de verm