Vaccins, aansprakelijkheid en politiek
In de zomer van 2020 werd druk onderhandeld over vaccins. Er volgde een strijd om politieke belangen en aansprakelijkheid. Nederland moest later 7,8 miljoen Janssen vaccins proberen te vermarkten.
Toen de wereld, in de lente van 2020, zo’n twee maanden in de greep was van de coronapandemie, werden de eerste offertes voor vaccins rondgestuurd. Verschillende farmaceuten beloofden in hetzelfde jaar nog een vaccin op de markt te brengen.
Nederland onderhandelde zelf met een aantal farmaceuten en tekende een contract met AstraZeneca. Op het moment dat vier ministers hun handtekening hadden gezet, waren er echter nog belangrijke onduidelijkheden. De aansprakelijkheid voor bijwerkingen en de hoeveelheid injecties die moesten worden uitgedeeld, waren niet in het contract geborgd.
Vaccinfabrikanten wilden immuniteit voor rechtszaken. Zij wilden de overheden laten opdraaien voor eventuele financiële compensatie van vaccinatieslachtoffers.
Het Nederlandse inkoopinitiatief IVA (Inclusive Vaccine Alliance) strandde en werd na enige internationale druk overgedragen aan de Europese Commissie.
Omdat sommige Oost-Europese landen minder vaccins wilden afnemen, werd Nederland opgezadeld met 7,8 miljoen extra Janssen-vaccins. Mediacampagnes moesten de Nederlandse burgers beïnvloeden, om het overschot aan Janssen-vaccins aan de man te brengen.
Janssen vraagt om investering én immuniteit voor schadeclaims
Op 31 mei 2020 deed Johnson & Johnson (Janssen) een verzoek aan de Europese Commissie om te investeren in de productiecapaciteit van coronavaccins. In de offerte beloofde de farmaceut om de vaccins zonder winstoogmerk te leveren.
Janssen stelde hierbij twee voorwaarden:
Vanuit EU-regulering zou een ‘no-fault’ fonds moeten worden opgericht, waarmee mensen die gezondheidsschade door de injectie zouden oplopen, konden worden gecompenseerd. Zo’n no-fault fonds kan worden vergeleken met een aanvullende zorgverzekering;
Janssen en alle bij de vaccins betrokken leveranciers en NGO’s zouden immuniteit genieten op juridisch vlak. Zij zouden dus niet aansprakelijk kunnen worden gesteld voor eve